Dolnośląska Akademia Rozwoju Anna Kramek

Anna Kramek

Phyllis Tyson i Robert L. Tyson to znani amerykańscy psychoanalitycy, którzy odegrali ważną rolę w popularyzacji i systematyzacji wiedzy na temat psychoanalitycznych koncepcji rozwoju dziecka. Robert L. Tyson był uznanym klinicystą, pedagogiem i teoretykiem, związanym przez wiele lat z San Diego Psychoanalytic Center. Phyllis Tyson z kolei wnosiła do ich wspólnej pracy szczególnie silne zainteresowanie problematyką dziecięcą i psychoterapią wieku rozwojowego. Ich współpraca zaowocowała serią publikacji, w tym najważniejszą i najbardziej znaną – „Psychoanalityczne teorie rozwoju. Integracja” („Psychoanalytic Theories of Development: An Integration”), która została wydana po raz pierwszy w 1990 roku i szybko zdobyła uznanie środowisk naukowych. Wspólnie stworzyli dzieło, które nie tylko podsumowuje najważniejsze teorie rozwoju w psychoanalizie, ale przede wszystkim łączy je w spójną i funkcjonalną całość, ułatwiając ich zrozumienie zarówno praktykom klinicznym, jak i studentom psychologii.

Geneza książki wiąże się z potrzebą ujednolicenia rozproszonego i często sprzecznego dorobku psychoanalitycznego w zakresie rozwoju psychicznego dziecka. Na przełomie lat 80. i 90. XX wieku w psychoanalizie panował swoisty pluralizm teoretyczny – funkcjonowały równolegle różne szkoły myślenia: od freudowskiej, przez ego-psychologię, aż po teorie relacji z obiektem i podejścia intersubiektywne. Każda z tych szkół posiadała własne koncepcje dotyczące rozwoju dziecka, momentów krytycznych w procesie dorastania oraz mechanizmów adaptacyjnych. Tysonowie zauważyli, że brakuje opracowania, które w sposób klarowny i syntetyczny przedstawiłoby podobieństwa, różnice i punkty wspólne tych teorii. Książka „Psychoanalityczne teorie rozwoju. Integracja” powstała więc z potrzeby stworzenia narzędzia umożliwiającego lepsze zrozumienie i praktyczne zastosowanie różnych perspektyw teoretycznych. Publikacja odniosła sukces zarówno w środowiskach akademickich, jak i wśród praktyków terapii dzieci i młodzieży. Była wielokrotnie wznawiana i przetłumaczona na kilka języków, w tym także na język polski.

Tematem książki jest integracja najważniejszych psychoanalitycznych koncepcji rozwoju psychicznego. Autorzy skupiają się na pięciu kluczowych podejściach: klasycznym freudyzmie, ego-psychologii, teorii relacji z obiektem, teorii self Heinza Kohuta oraz teorii przywiązania Johna Bowlby’ego. Tysonowie nie przedstawiają ich jedynie jako konkurencyjnych systemów – zamiast tego starają się ukazać, w jaki sposób mogą się one wzajemnie uzupełniać. Na przykład, omawiając rozwój struktury ego, pokazują jak teoria ego psychologii może być wzbogacona przez rozważania Kohuta na temat narcyzmu lub przez koncepcje przywiązania odnoszące się do wczesnych relacji z opiekunami. Każda teoria zostaje dokładnie przeanalizowana pod względem jej założeń, mocnych stron i ograniczeń, a następnie wpisana w szerszy kontekst rozwojowy. Szczególną uwagę autorzy poświęcają dynamice konfliktu i adaptacji w rozwoju psychicznym oraz różnicowaniu się jaźni (self) w relacjach z innymi. Książka prezentuje rozwój jako proces złożony, wielowymiarowy i podatny na wpływy zarówno wewnętrzne (np. struktury popędowe), jak i zewnętrzne (np. jakość więzi emocjonalnych z otoczeniem).

Wpływ książki „Psychoanalityczne teorie rozwoju. Integracja” na naukę i praktykę terapeutyczną jest znaczący. Dzieło to stało się podstawową lekturą w wielu ośrodkach szkoleniowych kształcących psychoterapeutów dziecięcych i młodzieżowych. Zamiast skupiać się na jednej „słusznej” teorii, Tysonowie pokazują, że różne koncepcje rozwoju oferują komplementarne narzędzia diagnostyczne i terapeutyczne. Przykładowo, w pracy z dziećmi doświadczającymi zaburzeń więzi, teoria przywiązania może być podstawą zrozumienia emocjonalnych trudności, natomiast teoria Kohuta pomaga zrozumieć delikatną strukturę self i potrzebę empatycznego odbicia. Publikacja ta odegrała też dużą rolę w otwieraniu psychoanalizy na dialog z innymi dziedzinami – takimi jak neuropsychologia, psychologia rozwojowa czy badania nad traumą wczesnodziecięcą. Integracyjny charakter książki pozwala terapeutom na elastyczne i spersonalizowane podejście do pacjenta, co jest zgodne z najnowszymi trendami w psychoterapii.

Dlaczego warto sięgnąć po tę książkę? Przede wszystkim dlatego, że stanowi ona wyjątkowo przystępne, a jednocześnie naukowo rzetelne wprowadzenie do świata psychoanalizy rozwojowej. Autorzy posługują się jasnym językiem, unikając zbędnego żargonu, co czyni książkę użyteczną zarówno dla studentów psychologii i psychoterapeutów na początku drogi zawodowej, jak i dla doświadczonych klinicystów szukających uporządkowania swojej wiedzy. Lektura tej pozycji pozwala zrozumieć, jak skomplikowany i wieloaspektowy jest proces kształtowania się osobowości dziecka – nie tylko od strony teorii, ale i praktyki terapeutycznej. Co ważne, książka pokazuje, że żadna pojedyncza teoria nie jest wystarczająca, by objąć całość ludzkiego doświadczenia – potrzebna jest otwartość, integracja i zrozumienie wielu perspektyw. W epoce, gdy psychoterapia staje się coraz bardziej interdyscyplinarna i zindywidualizowana, podejście zaproponowane przez Tysonów jest nie tylko aktualne, ale wręcz niezbędne. To pozycja obowiązkowa dla wszystkich, którzy pragną pracować z dziećmi i rodzinami w sposób głęboki, odpowiedzialny i świadomy.

Książka już wkrótce dostępna w Wydawnictwie DAR.

Pozostańmy w kontakcie

Nie przegap najnowszych artykułów i inspirujących tematów. Zapisz się do newslettera, aby otrzymywać ekskluzywne treści bezpośrednio do swojej skrzynki odbiorczej.

Warsztaty i seminaria

Dla kobiet

Kontakt

Dolnośląska Akademia Rozwoju Anna Kramek

ul. Obornicka 77k/1b

51-114 Wrocław

tel. 660 790 130

email: kontakt@annakramek.pl

Dołącz w social mediach

Realizacja Spectrum Marketing | 2025